2018 сыл чаҕылхай түгэннэрэ

Саха киинэтин режиссера Эдуард Новиков “Тойон Кыыл” драматическай хартыыната 40-с Москватааҕы норуоттар икки ардыларынааҕы киинэ бэстибээлин Гран-при хаһаайынын дьоһун аатын ылбыта. Маны таһынан, бу киинэ II Чукоткатааҕы норуоттар икки ардыларынааҕы арктическай киинэ бэстибээлин куонкуруһугар, Выборга “Окно в Европу” сүрүн бырагырааматыгар, Казахстаҥҥа “Евразия” киинэ ырыынагар көрдөрүллүбүтэ, Ессентуки “Хрустальный источник” куонкуруһугар бастыҥ ааты, Монреаллаҕы киинэ бэстибээлин биир сүрүн бирииһин ылла.

Бу сылга саха уолаттара төлөпүөҥҥэ анаан оҥорбут «Radiant One» диэн оонньуулара Арассыыйаҕа бастыҥнар кэккэлэригэр киирдэ. Маннык испииһэги Apple хампаанньа дьон төһө сэҥээрбитин, хачайдаан ылбытын көрөн оҥорор. Оонньууну тас дойдуларга – Америкаҕа, Кытайга сөбүлээн хачайдыыллар эбит.

Быйыл саас «Саха ыччатын — промышленноска» ыччаты идэҕэ туһаайар эспэдииссийэни «Эдэр саас» таһаарыы уонна «Мин — Инженербин» уопсастыбаннай тэриллии уон ахсыс төгүлүн ыыттылар. Саха сирин араас муннугуттан сүүрбэ үөрэнээччи Алдан, Нерюнгри бырамыысыланнас эбийиэктэригэр, Амур уобалаһыгар «Восточнай» космодромҥа сырыттылар. Икки күн устата оҕолор аракыата көтөр сиригэр сырыттылар, элбэх саҥаны биллилэр-көрдүлэр.

“Орел и решка” биэрии ааспыт сайын атын дойдуларга буолбакка, Арассыыйа уон куоратыгар сылдьыахтаах диэн куоластааһын биллэрбиттэрэ. Дьокуускай 3000-тан тахса куолаһы ылан, уон иһигэр киирбитэ. Онон «Орел уонна решка» диэн араас дойдуга айан туһунан аатырбыт биэрии ыытааччылара Жанна Бадоева уонна Ольга Антипова Саха сиригэр ыалдьыттаатылар. Кинилэр Туймаада ыһыаҕар, Күрүлүүргэ, “Булуус” ирбэт тоҥноох сиргэ сырыттылар.

Кэбээйиттэн төрүттээх 16 саастаах Серго Сидоров кылгас кэм иһигэр “сулус” буолла. Кини сайын футболга аан дойду чөмпүйэнээтин үөрүүлээх сабыллыытыгар кытынна. Кини аан дойду таһымнаах биллэр артыыстары – Уилл Смити, Эра Истрефини, Ники Джеми кытта биир сыанаҕа туран үҥкүүлээтэ. Серго оҕо эрдэҕиттэн ыраламмыт санаата туолан, үөрэ сылдьар.

Сайын Сан-Франциско олохтооҕо Лаура Перлин Саха сиригэр ыалдьыттаата. Интэриэһинэйэ диэн, кини манна өбүгэлэрин суоллуу, эһэтин төрдүнууһун билсэ кэлбит. Лаура этэринэн, төрөппүт ийэтэ Эмиэрикэҕэ көһөн тиийбит курдук. Кини саха тылын үөрэтэр, сахалыы балачча саҥарар, эһээтэ кимин-тугун, ханнык улуустан буоларын, туох төрүттээҕин билбэт. Ол иһин, архыыпка үлэлиир былааннаах кэлэ сылдьыбыта.

Эдэр дьон бэйэ дьыалатын саҕалыырыгар, дьарыктаах буолуутугар “Хотугу Синергия” тэрээһин төһүү күүс буолара саарбахтаммат. Бу форум Саха сиригэр быйыл үһүс төгүлүн ыытылынна. Манна ыччат бырайыактаах, үлэ барылын илдьэ кэлэн көмүскүүр, араас эйгэҕэ үлэлии-хамныы сылдьар экспертэртэн сүбэама ылар, уопут атастаһар. Түмүккэ бастыҥ бырайыактаахтар араас суумалаах граннары сүүйэллэр. Быйылгы форум Мэҥэ Хаҥалас улууһун Аллараа Бэстээх бөһүөлэгэр үрдүк таһымнаахтык ыытылынна. Манна өрөспүүбүлүкэ араас муннугуттан 200-чэ ыччат муһунна.

Быйыл саас Дьокуускай куорат төрөөбүт күнүн көрсө диэн “Битва блогеров” куонкуруһу биллэрбиттэрэ. Араас социальнай бырайыактары олоххо киллэрэн, куораты көҕөрдүүгэ үлэлэһэн, аахсыйа тэрийэн, тыҥааһыннаах күрэхтэһии буолбута. Манна кыайыылааҕынан Гаврил Чемоханов ааттаммыта. Күрэс кыайыылааҕа сүүйбүт бирииһин – биир хостоох кыбартыыраны диализка сылдьар ыарыһахтарга биэрбитэ.

Саха сиригэр өссө биир блогер баар буолла. Кини аата – Карина Колесова – Каришка. Кырачаан блогер Инстаграм-страницатыгар аҕыйах күн иһигэр 60 тыһыынчаттан тахса киһи суруттарда. Уон саастаах Карина Саха сиригэр бастакынан мөлүйүөн сурутааччылаах блогер буолуон баҕарар. #подпишисьнаКаришку диэн флэшмобу биллэр инста-блогердар, суруналыыстар өйөөбүттэрэ. Билигин ыарахан ыарыыттан эмтэнэ сылдьар блогер кыысчаан Саха сиринээҕи мэдиссиинэ киинигэр сытар.

Алтынньыга Ил Дархан бырабыыталыстыба саҥа састаабыгар хас да ыйааҕы таһаарбыта. Ыччат саҥа ми — ниистирэ Степан Саргыдаев улуус таһымыгар баай уопуттаах, Чурапчы нэһилиэгин баһылыгынан үлэлээбитэ. Санатан эттэххэ, министиэристибэ аны ыччат дьыалаларын уонна социальнай коммуникациянан дьарыктанар.

Саха уола таҥас иистэнньэҥэ Юрий Лукин «Проект Подиум» бырайыакка кыттынна. Бырайыак алтынньы 18 күнүттэн «Пятница» ханаалга саҕаламмыта. Юрий Лукин – Саха сирин биир бастыҥ дизайнера. Үгүс ырыаһыт кини тикпит таҥаһын кэтэн, сыанаҕа тахсар.

Уһук Илиҥҥэ бастыҥ инженер куонкуруһугар «Идэтийбит инженер» хайысхаҕа «Сургутнефтегаз» инженерэ Вячеслав Егоров кыайда. Кинини Арассыыйа Федеральнай Мунньаҕын Федерация Сэбиэтин чи лиэнэ Вячеслав Штыров анал бирииһинэн — «Нива» массыынанан наҕараадалаатылар. Вячеслав «Разработка и внедрение новых технических решений, направленных на повышение надёжности и улучшение эксплуатационных характеристик погружного оборудования для добычи нефти в осложнённых условиях эксплуатации» бырайыагы толкуйдаабыт.

Былырыын сэтинньигэ инстаграмҥа киир, батсаабы арый игирэ кыргыттар толорор “таһырдьа тымныйан туман сабардаан турбута дохсуннук” диэн тыллардаах ырыалара киэҥник тарҕаммыта. Анаабыр игирэ кыргыттара Кэскилээнэ уонна Кэрэчээнэ Туприналар сулустара сандаарыччы тыкпыта. Аны быйыл алтынньы ортото Анаабырга үс киһи сүппүтүн туһунан сонун Саха сирин биир гына аймаабыта. Бу быһылаан этэҥҥэ түмүктэнэн, Кэрэчээнэни аҕатынаан уонна аҕатын доҕорун муммуттара алтыс күнүгэр булбуттара. Оттон игирэтин аҥаара – Кэскилээнэ айманан, бөртөлүөт көтүппүтэ.

Ахсынньы бүтүүтэ Саха сирин кэрэ кыыһын талар күрэх буолбута. Төрдүс төгүлүн ыытыллыбыт күөн күрэскэ сүүрбэ кыыс кыттыбытыттан, кыайыылааҕынан Влада Потапова таҕыста. Влада сыаналаах хоруонаны кэттэ, массыынанан наҕараадаланна уонна Арассыыйаҕа ыытыллар куонкуруска кыттар бырааптанна. Куонкурус түмүгүнэн 1 вице-мисс аатын Нам кыыһа, ХИФУ 1 кууруһун устудьуона Людмила Трифонова ылла. 2 вице-мисс үрдүк аатыгар Таатта Кэрэ Куота, ХИФУ мэдиссиинэ институтун устудьуона Людмила Тарабукина тигистэ.

Семен Ченянов продюсердаах “Сноу Войс” бөлөх уолаттара саас Москваҕа көстүлэр. Уолаттар саҥа уобарастаммыттарын үгүс дьон сөбүлээбитэ. Кинилэр Арассыыйаҕа биллэр продюсер Алексей Голубевы кытта үлэлэһэллэр. Номнуо Москва улахан сыаналарыгар ыллыыллар, олохтоохтор куттарын тутан эрэллэр.

Хаҥаластан төрүттээх Наталья Строева “Саха Өрөспүүбүлүкэтин Кэрэ Куота-2017” күрэхтэһиигэ кыа — йан, муус устарга Арассыыйа кырасаабыссаларын кытта илин-кэлин түсүһэ айаннаабыта. Кыыспыт бу куонкуруска 2-с вице-мисс буолбута, аны салгыы “Мисс Мира” кыттан, 30 бастыҥ иһигэр киирэри ситиспитэ.